Vapen

Vapen en de e-sigaret: wat is het en is het slecht voor je?

Een e-sigaret, of vape, is een klein apparaatje dat vloeistof verhit tot damp. Het wordt soms gebruikt als alternatief voor het roken van tabak of als hulpmiddel om te stoppen met roken. Het gebruiken van een e-sigaret wordt vapen, dampen of elektronisch roken genoemd. Daarbij wordt geen tabak verbrand, maar iemand kan via de damp toch nicotine binnenkrijgen. Het gebruik van een e-sigaret of vape is hierdoor in vergelijking met roken minder schadelijk voor de longen en het lichaam. Toch zijn er ook bij het gebruik van een e-sigaret gezondheidsrisico’s en weten we nog weinig over gevolgen voor het lichaam op de lange termijn. Ook kan iemand door te vapen nog steeds verslaafd raken, of blijven, aan nicotine. (jellinek.nl)

Vapen en roken bij jongeren in cijfers

• Elke dag beginnen minstens 70 kinderen in Nederland met roken of vapen. Dat zijn jaarlijks zo’n 25.550 kinderen.
• In 2023 vapete ruim 10 procent van de 12- tot 14-jarigen. Bij 15- tot 17-jarigen lag dit percentage op 23,3%.
• Bijna 70% van de jongeren die maandelijks een vape gebruiken, roken óók gewone sigaretten.
• Onder de groep van 12- tot 14-jarigen rookt 5,5% maandelijks. Bij 22- tot 25-jarigen is dat opgelopen tot 36,1%.
• Zo’n 50.000 minderjarigen roken elke dag.
• In Nederland overlijden er elk jaar 20.000 mensen aan ziekte door roken. Circa 85% van deze mensen heeft longkanker door roken.

De NIX18-boodschap

Net zoals bij ‘echte’ sigaretten geldt: voorkomen is beter dan genezen. "Als ouder kun je daar een belangrijke rol in spelen", zegt Hadewig Bijsterveld, preventiefunctionaris bij Verslavings-zorg Noord Nederland. "Ga het gesprek al aan vóór het moment dat er daadwerkelijk wordt gevapet. 

5x gesprekstip

1. Reageer niet vanuit angst of paniek, dan gaat vaak de deur dicht bij pubers. Word eerst zelf rustig en ga vanuit kalmte het gesprek aan.
2. Zorg voor een open gesprek en open houding. Dus zonder dreiging en zonder verwijten heen en weer. Wat kan je kind over zijn vape-gebruik vertellen? 
3. Vind de balans tussen niet goedkeuren én niet veroordelen. Probeer daarbij de waarom-vraag te vermijden, dat klinkt al snel te veroordelend. Vraag liever: “Wat heeft je doen besluiten dit te doen?” en “Wat levert vapen jou op?”
4. Kijk samen hoe je het vape-gebruik kunt beperken of stoppen. Vraag aan je kind of hij/zij stoppen overweegt en welk cijfer daaraan gehangen kan worden. Laat hem of haar daar zelf over nadenken. 
5. Pubers zijn vaak niet gevoelig voor argumenten over langetermijngevolgen. Dat staat te ver van hun belevingswereld af. Gevolgen op de korte termijn aanhalen (vapen is duur en snel heel verslavend) werkt vaak beter. 

Bron: Verslavingszorg Noord Nederland en Jongerenmonitor tabaks- en nicotineproducten van het Trimbos-instituut, 2023 en rapport RIVM.

Meer weten?